İzmit’in İlk Hava Şehidi

Köklü bir tarihe sahip olan İzmit’in, Roma, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait çeşitli mezarlıkları vardır. Bu mezarlıklardan birisi olan İzmit Namazgâh Şehitliği’nde metfun bulunan ve İzmit’in ilk hava şehidi olan Pilot Remzi Bey’in mezarı, şehrimizin tarihi açısından oldukça önemlidir. Remzi Bey, 1895 yılında İstanbul’da doğdu. 1906’da Küçük Subay Okulu’ndan mezun olup, Yeşilköy Tayyare Okulu’na devam ederek bu okulu başarıyla bitirip pilot oldu. Bir süre sonra İzmit 1. Ordu 3. Tayyare Bölük Komutanlığı’nda göreve başladı. Remzi Bey, Tayyare Bölüğü’nde görev yaparken 28 Şubat 1923 tarihinde çıktığı bir keşif uçuşu sırasında, uçağının arızalanarak İzmit Körfezi’ne çakılması sonucu genç yaşta (28) şehit oldu. Şehit Pilot Remzi Bey’in Mezarı, İzmit Mehmet Bey (Fevziye) Camii haziresinde gömülü iken, hazirenin İzmit Namazgâh Şehitliği’ne nakli ile Remzi Bey’in mezarı da buraya taşınmıştır. 1923 yılında Osmanlıca olarak mermer üzerine yazılan mezar kitabesi, hem yazılış şekli hem de üzerindeki süslemeleriyle oldukça dikkat çekicidir. Kabartma karakterli olan kitabe üzerinde, ay yıldızlı hilâli çevreleyen kartal kanadı süslemesi bulunmaktadır. Havacılık alanında uçmayı temsil eden bu figür, mezar kitabesi üzerinde oldukça başarılı bir şekilde işlenmiştir.

Mezar Kitabesi:

• Hüvelbaki
• Sevgili şehidimiz Remzi Bey güzel İzmit’in
• Üzerinde ilk taşıdığı sevimli hilalinin tealisine
• Uçarken düştü şimdi ruhı mübareki el’an nur
• Hilalile havada fakat kıymeddar vücud bu kitabe
• Altında medfundur
• Sevimli tayyarecimizin
• Ruhı mukaddesine
• Fatiha

Fi 28 Şubat 1339 (1923)

Şehit Pilot Remzi Bey mezar kitabesi, Kocaeli’nde bu formda yapılmış ve günümüze ulaşmayı başarmış olan tek ve en önemli örnektir.

İzmit’in ilk hava şehidi Pilot Remzi Bey’in Namazgâh Şehitliği’nde bulunan mezarı ve tarihi mezar kitabesi 2009 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmiştir.

KAYNAKÇA

Nihat Durak, “Şehit Pilot Remzi Bey”, Kocaeli Dokümantasyon Merkezi Bülteni, S.70, Kocaeli, 2003, s. 4; Vecihi Hürkuş, Bir Tayyarecinin Anıları, İstanbul, 2016; Cemal Turgay, Ben, İzmit, İşte Suretim (Fotoğraflarla Bir Kentin Hikayesi), İstanbul, 2008; Volkan Şenel, “İzmit’in İlk Hava Şehidi Pilot Remzi Bey” Tescil Öneri Raporu, Kocaeli, 2008; Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Kararı (06/02/2008 Tarih 289 Sayılı Karar), Kocaeli, 2008; İsmail Yavuz, Mustafa Kemal’in Uçakları, İstanbul, 2017.

Volkan ŞENEL