Hafız, Mevlithan

1322 (1906) yılında Kocaeli’nin Gebze ilçesi Sultan Orhan köyünde (şimdi mahalle) dünyaya geldi. Annesinin adı Lütfiye, babasının adı ise Hüseyin’dir. Doğduğu yerde ilkokulu ve rüşdiyeyi okurken hıfzını tamamladı. Rahmi Şenses, babası Hüseyin Efendi’nin isteğiyle 1917-1918 yıllarında İstanbul’a medrese okumak üzere geldi. Darü’l-hilafetü’l-aliyye medresesi 5. sınıfta iken 1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat kanunu ile medreseler lağvedilince öğrenimini yarıda bırakarak memleketine döndü.

Askerliğini yapıp Fatma Hulkiye Şenses (d.1328) ile 20.11.1932 tarihinde evlenen Rahmi Şenses’in bu evlilikten Emine Taciser (1933), Mehmet Kemal (1937) ve Siyami Cemal (1941) isimli üç çocuğu dünyaya geldi.Daha sonra İstanbul’a gelerek Fatih Camii Başimamı Hafız Ömer Aköz Hoca Efendi’den talim ve Mısır tariki ile kıraat ilmi okudu ve buradan icazet aldı (25 Cemaziyelahir 1345-27 Mayıs 1946 Pazartesi). Diyanet hizmetine 01.01.1940 tarihinde 35 yaşlarında başladı. Sırasıyla Yakacık, Hereke, Tavşancıl, Tabaklar Camii (07.04.1937-14.09.1937) ve Arap Camii’nde (09.09.1937-10.06.1942) vazife yaptıktan sonra Beyoğlu Hüseyin Ağa Camii’ne baş imam olarak atandı ve (10.06.1942) buradaki vazifesini ömrünün son demlerine kadar sürdürdü.

Beyoğlu Ağa Camii’nde başimam-hatip olarak görev yaparken Sadettin Heper’in aracılığı ile Yüksek İslâm Enstitüsü’nün ilk öğretim kadrosu içerisinde uzunca bir süre (1960-1971) anlaşmalı öğretim görevlisi olarak Kur’an-ı Kerim dersi hocalığı görevinde bulundu. Burada Kur’an tilavetinde sembol isimlerden Karaköy Yeraltı Camii Başimamı Hafız Ali Üsküdarlı Hoca Efendi (1885-1976) ile birlikte Kur’an-ı Kerim derslerine girdi. 3 Mart 1970 tarihinde buradaki görevi bittiğinde bir yıl daha görevi uzatılarak “Kur’an-ı Kerim Vücûh ve Belâğat” hocalığı yaptı.

05.07.1956 tarihinde ikindi namazından sonra Emirgan’a gitmekte iken Ayazağa mevkiinde arkadaşları ile birlikte geçirdiği trafik kazası sonrası, sol bacağının kalçasına kadar kırılmasından dolayı bel altı tamamen alçıya alınmış ve uzun bir süre görev yapamamıştır. Bu süre zarfında sağlığı gün geçtikçe bozulmuş ve 63 yaşında 1 Şubat 1972 tarihinde vefat etmiş, Eyüp Sultan Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Eserleri

1947 yılında görevli olarak vapurla çıktığı Hac yolculuğu sonrasında kaleme aldığı Hac kitabı (Resimli ve İzahlı Hac Kitabı, Şaka Matbaası, 1949, 46 s.) ses getirince Hafız Rahmi Şenses küçük risaleler yazarak halkı aydınlatma yolunu tercih etmiştir. Bu eserler arasında en önemlisi geç dönem hâfız ve mevlidhanlarına ait 64 kısa-uzun terceme-i hâllerin yer aldığı Bugünün Meşhur Huffazı-Kiramı ve Mevlidhanları’dır. (Hamle Matbaası 1965, 128 s.) Diğer eserleri ise şöyledir:

Nurdan Çıkan Sesler Yüzsekiz Hadis-i Şerif (İstanbul, 1948), Çocuk İlmihâli (Ahmet Sait Matbaası, 1949, 31 s.), Camilere Nasıl Girilir Namaz Nasıl Kılınır ve Güzel Tavsiyeler (Ahmet Sait Matbaası, 1951, 39 s.), İslam Terbiyesi (Hamle Matbaası 1959, 64 s.), Arifler Geçidi (Hamle Matbaası 1961, 32 s.), Müslümanlık ve Ahlak Örnekleri (Hamle Matbaası, 1961, 46 s.), İlaveli Seçme 11 Salevatı Şerife (2. Baskı Hamle Matbaası 1961, 14 s., 3. Baskı Yaylacık Matbaası, 1969, 64 s.), Hz. Ali ile Hz. Fatıma’nın Düğünleri (Hamle Matbaası, 1962, 36 s.), Kur’an-ı Kerim Hakkında Bilgi (Hamle Matbaası 1962, 48 s.), Gül Bahçesi-Dini Ahlaki Hikâye ve İbretler (Hamle Matbaası, 1963, 61 s.), Beş Geceyi İhya Edene Cennet Vacip Olur (İstanbul 1963), Hazreti Veysel Karanî (Kuddise Sirrehûlâli) ve Hazreti Ömer (r.a.) (Hamle Matbaası, 1963, 23 s.), Hak Sofrasına Oturanlar (Kadem Matbaası, 1965, 128 s.), Afet Zamanlarında H. Peygamber Efendimizin Ümmetine Tavsiyeleri (Dakik İş Basımevi 1968, 23 s.). Bunun yanında sadece isimlerini tespit edip kütüphanelerde rastlayamadığımız eserleri ise şunlardır: Peygamberimizin Mübarek Duaları, Kurban Kitabı, Dini Bilgi ve İbretler, Kur’an Nasihatleri, İslam Dini ve Mübarek Günler. Hafız Rahmi Şenses iyi bir hâfız, iyi bir kâri/okuyucu, dini ilimlere vakıf, talebe yetiştirmeye meraklı, aynı zamanda mütevazı ve çok kibar birisidir. Gerek görev yaptığı Hüseyin Ağa Camii’nden gelip geçenlerde, gerekse kıraat ilminde emek verip yetiştirdiği Yüksek İslam Enstitüsü’ndeki talebeleri dolayısıyla hatırı sayılır iz bırakmıştır. Talebeleri arasında Tayyar Altıkulaç, Halit Güler, Hafız Mehmet Ali Sarı, Ali Şendil, Mustafa Öz, Emin Işık gibi isimler yer almaktadır.

Dönemin en iyi Kur’an okuyucuları arasında yer alan ve Kur’an tilavetinde iz bırakan Şenses’in, değişik meclislerde ve gazetelerin mevlit merasimi ilanlarında ismi sıklıkla geçmiştir. Yine Şenses’in musikiye vukufiyetinin yanında kanun ve klarnet çaldığı zikredilmektedir. Öyle ki Arap Camii’nde görev yaptığı yıllarda evlerde yapılan musiki meşklerine iştirak etmekte ve Beyoğlu Saz isimli mekânda hanendelik yaptığı nakledilmektedir. Ömrünü mihrap hizmetine, Kur’an talim ve tedrisine adamış bir isim olan Hafız Rahmi Şenses, özellikle kıraat ve musiki alanında hayırla anılacak önemli bir hayat yaşamış, geride kıymetli eserler ve talebeler bırakarak bu dünyadan göçmüştür.

KAYNAKÇA

Ramazan Alparslan, İstanbul Ehl-i Kur’an ve Mevlidhanları ve Bu Nesli Yetiştirenler, Boğaziçi Yay., 2016, s.56; Tayyar Altıkulaç, Zorlukları Aşarken, C. 1, TDV Yayınları, 2015, s. 147; Kâmil Büyüker, “Mevlidhanlık Geleneğine Kayıt Düşmek ve H. Rahmi Şenses” (Geçmişten Günümüze Uluslararası Dinî Mûsikî Sempozyumu-03-04 Kasım 2017/Amasya), Amasya 2017, s.549-563; Dücane Cündioğlu, “İstanbul’un o meşhûr hâfızlarını ne kadar tanıyoruz?!”, Yeni Şafak, 26.5.1999; Cündioğlu, “Tanzimat’tan Günümüze İstanbul’un Meşhur Hafızları”, Yeni Şafak, 29.5.1999; Halit Güler, “Akademik Sayfalar”, 9.cilt, Merhaba gazetesi, 21 0cak 2009; “Hâfız Rahmi Şenses”, Din ve Hayat, Temmuz 2017, S. 31; İsmail Karaçam, Hâtıralar, Çamlıca Yay. 2015; Nuri Özcan, “Mevlid” (Musiki), DİA, C. 29, s. 485; Mehmet Pelvan, “Hafız İbrahim Aslan”, Tavşanlı-Kültür ve Tarih Araştırmaları, Ocak-Haziran 2013, s. 5; Mehmet Pelvan, “Hafız İbrahim Aslan”, Diyanet Aylık Dergi, Sayı: 272, Ocak 2013; Mehmet Pelvan, “Hafız Kenan Aygün (Merhum)” Tavşanlı-Kültür ve Tarih Araştırmaları, Temmuz-Aralık 2012, Sayı: 4; Ali Rıza Sağman, Mevlid Nasıl Okunur? ve Mevlidhanlar, Fakülteler Matbaası, 1951; Mehmet Ali Sarı, Mehmet Ali Sarı Kitabı Beyoğlu’nda Bir Hafız Kur’an’la Geçen Bir Ömür, Timaş Yay., 2016, s. 82; H. Rahmi Şenses, Bu Günün Meşhur Huffazı Kiramı ve Mevlidhanları, Hamle Matbaası, 1965; Mustafa Öz, Yılların Özü, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2008, s. 94; Beyoğlu Müftülüğü, H. Rahmi Şenses Dosyası; Diyanet İşleri Başkanlığı, H. Rahmi Şenses Özlük Dosyası (Dosya numarası: 51-0604); Diyanet İşleri Başkanlığı, Esâmi-i Kurrâ Defteri.

Kâmil BÜYÜKER