1918 yılında İzmit’te doğdu. Aslen Trabzon Of’ludur. Rukiye ve Mehmet Fikri Bey’in 6 çocuğundan biridir. İstiklal İlkokulu ve İzmit Ortaokulu’ndan mezun oldu. Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamalarında Karamürsel’de yapılan uzun atlama yarışlarında 7.35m ile Türkiye Şampiyonu oldu. Erzurum Lisesi’nden mezun oldu. 1939 yılında askere gitti. Gençal, ortaokuldan sınıf arkadaşı Ahmet Ulusoy ile inşaatçılık işlerine başladı. Gölcük Tersane Genel Müdürlüğü Boya Fabrikası, İkmal Merkezi, Bekar Personel Lojmanı, Porsan Okulu Konventer Binaları Osman Gençal tarafondan yapılmıştır. Top arabaları da yapan Gençal, daha sonra İstanbul’da önemli çalışmalara başlamıştır. 2 Ağustos 1960 tarihinde tamamlanan Çanakkale Şehitler Abidesi inşaatçılık hayatındaki en önemli eseriydi. Siyasi hayatına 1946’da kurulan Demokrat Parti’de başladı. Önce Gölcük ilçe başkanlığı, daha sonrasında ise ikinci Başkanlığı görevlerini yürüttü.
1956-1958 yılları arasında İzmit Belediye Kocaeli Başkanlığı yapmıştır. O yıllarda belediye başkanlığı meclis üyeleri arasından seçiliyordu. 27 üyeden 25’inin oyları ile İzmit Belediye Başkanı seçildi. Osman Gençal’ın Belediye Başkanlığı 9 Ocak 1956’da onaylanmış ve 26 Ocak 1956 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanmıştır. Belediye Başkanı Osman Gençal göreve geldikten sonra yerel gazetelerde yeni yıl mesajı yayınlamıştı: “Muhterem şehir halkımızın, hizmetinde olmanın şeref ve mesuliyetini idrak ederek, onun dert ve ihtiyaçlarının akislerini vicdanlarımızda duyarak refah ve saadeti bakımından bütün imkanlarımızla çalışacağız. Şehrin; yol, su, elektrik ve kanalizasyon gibi hayati ihtiyaçları ön plandadır. Bunların, muvaffakiyetiyle başarılması için hükümet idarecileri bizlere müzahirdir. Hepimize Allah’tan sağlık ve saadetler dilerim.” Osman Gençal’ın belediyedeki ilk icraatı, o zamana kadar 800 gram olan ekmeklerin, fırıncıların zam talebi üzerine, belediyenin almış olduğu bir kararla yine aynı fiyatla 30 gram düşürülerek 770 gram yapılmasıydı.
1957 yıllarında Baçspor kulübünün yöneticileri İzmit Belediyesi’ne müracaat ederek, şehrin doğu kesiminde bulunan gençlerin spor yapmalarına cevap verecek bir arsanın verilmesini isterler. Belediye başkanı Osman Gençal konuya yakın ilgi gösterir. Bu ilginin temelinde Gençal’ın eski bir sporcu olması aynı zamanda Baçspor’un üyesi olması rol oynar. Sonuçta belediye eski Tayyare Meydanı’nda 28 bin dönümlük bir araziyi 1 lira gibi sembolik bir ücrete Baçspor’a verir.
Onun döneminde şehrin ana caddelerindeki asfalt belediyenin Karayolları ile yaptığı anlaşma neticesinde yapılmış, çukurlar kapatılmıştı. Yine belediyece nakil vasıtalarının İstanbul’a gidiş yolunda ve Orduevi civarında ufak fakat çirkin bir manzara arz eden arsa park ve tretuvar haline getirilmişti. Muallimler Birliği ve Halkevi yanındaki çamur deryası da betonlanmak suretiyle otobüs durağı haline getirilmişti.
1957 yılının Nisan ayında Osman Gençal’ın belediye başkanlığının düşürülmesi için girişimde bulunulmuştu. Belediye meclisinin 13 üyesi başkan aleyhinde, 11’i de lehinde oy kullanmış ve girişim sonuçsuz kalmıştı. Daha sonra 27 Ağustos 1957’de İzmit Belediye Başkanı Osman Gençal, başkanlıktan ve belediye azalığından istifa ettiğini vilayete tevdi etmişti.
Osman Gencal belediye başkanlığından istifa ettikten sonra üyeler arasında başkan seçemeyince İzmit Belediye Başkanlığı’na Vali Ekmel Çetinel 1960 yılına kadar geçer. Osman Gençal, 22 Ağustos 1942 tarihinde Ayşe Hanım ile Erzurum’da evlendi. Gülseren, Ayla, Talat, Tülay, Seval ve Murat isimlerinde 6 çocuk sahibi idi.
KAYNAKÇA
Azim, 1 Ocak 1956; Cumhuriyet, 26 Nisan 1957; https://www.izmit.bel.tr/kurumsal/eski-baskanlarimiz_0145/ (20.09.2021); Hürsöz, 3 Ocak 1956; 20 Ocak 1956; 31 Ocak 1956; 10 Mayıs 1956; 5 Haziran 1956; 25 Nisan 1957; 29 Ağustos 1957; Osman Gencal, Çanakkale Abidesi, Kocaeli Gazeteciler Cemiyeti 30. Yıl, 2016; Resmî Gazete, 27 Ocak 1956, sayı: 9218, s.13457.
Resul NARİN