Pierre Cornielle’nin Beş Perdelik Trajedisi

Ünlü Fransız oyun yazarı ve klasikçisi Pierre Corneille tarafından kaleme alınan Nicomède adlı trajedisi ilk kez 1651 yılında sahnelenmiştir. Oyunun kaynağı, antik tarihçi Justin’in Roma müttefikleri, özellikle de Doğu’nun prensleri ile ilgili politikaları üzerine yaptığı uzun bir çalışmanın bir bölümünden oluşmaktadır. Oyundaki karakterler şunlardır: Prusias: Bithynia kralı; Flaminius: Roma büyükelçisi; Arsinoé: Prusias’ın ikinci karısı; Laodike: Ermenistan kraliçesi; Nicomède: Prusias’ın ilk evliliğinden olan büyük oğlu; Attale: Prusias ve Arsinoé’nin oğlu; Araspe: Prusias’ın saray muhafızlarının komutanı; Cléone: Arsinoé’nin sırdaşı.

Trajedi, Prusias’ın anneleri farklı Nicomède ve Attale adlı iki oğlu ile ilgilidir. Bithynia Kralı Prusias’ın ikinci eşi Arsinoé’den olan oğlu Attale, yakın zamanda döndüğü Roma’da büyümüştür. Buna karşılık Nicomède, Roma’dan nefret etmekte ve Hannibal’dan esinlenerek: sadık, cesur ve gururlu, Prusias’ın ordusuna komuta ediyor.

Sarayda hüküm süren, kocasına hükmeden hırslı Arsinoé, Nicomède’den nefret eder ve ağabeyinin yerine küçük oğlunu tahta geçirmeye çalışır. Bir başka değişle, babası tarafından Prusias’ın vesayeti altına alınan Ermenistan’ın genç kraliçesi Laodike, tercihi Nicomède olsa da her iki kardeş tarafından da sevilir. Nicomède’yi tutuklatıp Roma büyükelçisi Flaminius’un gözetimi altına alınmasını sağlayan Arsinoé’nin girişimleri halk arasında Nicomède’nin entrikaya kurban gittiği düşüncesine yolaçınca ayaklanma çıkar. Ancak bir yabancı onu serbest bırakır. Prusias ve Flaminius artık kaçmayı tercih ederken, prens-kahraman Nicomède döndüğünde Arsinoé kendini desteksiz bulur. Prusias ve Flaminius, şimdi içinde bulundukları bu zor durumdan çıkma yolları ararlar. Ancak Nicomède hem Arsinoé’yi hem Flaminius’u hem de Prusias’ı affeder. Nicomède’yi serbest bırakan gizemli kişinin Attale’den başkası olmadığı ortaya çıkar ve entrika ağını çözen de o olur. Ancak buna rağmen, tüm alkışları Nicomède toplar. Daha önce Nicomède’yi rehin olarak Roma’ya göndermek isteyen Prusias’ın muhalefetine karşı iktidarın dizginlerini yavaş yavaş devralarak tahta geri döner.

Not: Bitinya Krallığı MÖ 377 ve MÖ 64 yılları arasında Nikomedia (İzmit) başkentli, İzmit Körfezi, İstanbul, Sakarya ve Bursa arasında kalan bölgede hüküm sürmüş, Trakya kökenli Bitinler tarafından kurulmuş devlettir.

Oyun Türkçeye iki kez çevrilmiştir. İlginde Kazım Nami Duru oyunu kısaltarak yayınlamıştır. Daha sonra ise İsmail Hakkı Danişmend tarafında çevrilip yayınlanmıştır.

KAYNAKÇA

Corneille, Pierre, Nicomède, Çev. Kazım Nami Duru, Maarif vekaleti, Ankara, 1927; Corneille, Pierre, Nicomède, Çev. İsmail Hakkı Danışmend, Suhulet Matbaası, İstanbul, 1938.

Burhan SAYILIR