Kocaeli ilinde müzik eğitimi veren kurumlar: Kocaeli Güzel Sanatlar Lisesi, Kocaeli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü, Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı (Müzik Bölümü, Müzikoloji Bölümü, Türk Müziği Bölümü) ve Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müzik ve Bale Ortaokulu ve Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi’dir.
Kocaeli Güzel Sanatlar Lisesi
Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2000-2001 eğitim ve öğretim yılında İzmit merkezde Yahya Kaptan bölgesinde 3917 sayılı onayıyla Kocaeli’de Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi’nin açılması uygun görülür. Bu amaçla okul 37 öğrenciyle eğitim ve öğretime başlar. İlk mezunlarını 2004 yılında verir. 2008-2009 Eğitim ve Öğretim Yılı’nda Güzel Sanatlar ile Spor liseleri birleşerek Kartepe İlçesi Uzuntarla’da yeni binasına taşınır. Güzel sanatlar ve spor liseleri 2012-2013 eğitim ve öğretim yılında tekrar ayrılarak Kocaeli Güzel Sanatlar Lisesi olarak çalışmalarına aynı okul bünyesinde resim ve müzik bölümü dahil olarak eğitim ve öğretim faaliyetine devam eder. Bu lise 5 Aralık 2016 tarihinden itibaren Başiskele ilçesindeki yeni binasında eğitim öğretim hizmeti vermeye devam etmektedir. Tam gün eğitim veren Kocaeli Güzel Sanatlar Lisesi yetenek sınavlarıyla 30 müzik 30 görsel sanatlar öğrencisi almaktadır.
Kocaeli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü
Kocaeli Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü fakültenin kurucu dekanı Prof. Dr. Ünal Demirarslan’ın çabalarıyla 1997 yılında kurulmuştur. Fakültenin ilk etapta eğitime başlayan üç bölümünden biridir. 1997-98 eğitim öğretim yılında ilk öğrencilerini alan bölümün kurucuları arasında Doç. Dr. Ramazan Akkuş, Öğretim Görevlisi Gülşen Erdal yer alır ve 1999 depremine dek Kocaeli Üniversitesi Arslanbey Kampüsü’nde eğitim verilir. 1999 depreminde Arslanbey Kampüsü’nün aldığı ağır hasar ile fakülte eğitimine, 1999 yılı Kasım ayından itibaren Hereke’deki eski Sümerbank lojmanlarının onarılmasıyla oluşturulan Borusan Kampüsü’nde ve Hereke Borusan Yerleşkesi’nde sürdürmeye başlar. Güzel Sanatlar Fakültesi 2011 yılına dek burada kalır, 2011 yılında İzmit’te bulunan Anıtpark Yerleşkesi’ne taşınır. 2011-2012 akademik yılı itibariyle eğitim faaliyetlerini İzmit’te, sürdürmeye başlar.
Müzik Bölümü, 1997-1998 yılında eğitim-öğretime başlar. 2002-2003 eğitim-öğretim yılında, Dr. Yılmaz Aydın’ın çabalarıyla Müzikoloji Anabilim Dalı kurulur. Böylece bölüm “Müzik Toplulukları Anasanat Dalı” ve “Müzikoloji Anabilim Dalı” olmak üzere iki farklı program ile eğitimine devam eder. Aynı yıl “Müzikoloji Yüksek Lisans Programı” da Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde açılır. 2012-2013 yılından itibaren “Müzik Toplulukları Anasanat Dalı” isim değiştirerek “Performans Anasanat Dalı” ismiyle eğitim vermeye başlar.
Bölüm, lisans düzeyinde eğitim verilmekte olan “Performans Anasanat Dalı” ve “Müzikoloji Anabilim Dalı” programlarından oluşmaktadır. Sekiz yarıyıllık eğitim veren bir lisans programıdır. Öğrenciler özel yetenek sınavı ile bölüme girerler. Lisansüstü düzeyde ise Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde “Performans Yüksek Lisans Programı” eğitimi verilmektedir. Performans Anasanat Dalı lisans programının kontenjanı 25 kişi, Müzikoloji Anabilim Dalı lisans programı kontenjanı ise 10 kişidir. Performans Yüksek Lisans Programı kontenjanı ise 5 kişidir.
Müzikoloji Anabilim Dalı bilimsel değerlere önem veren, araştırmacı, müzisyen ve akademik bir disipline sahip bilim adamları yetiştirme amacını taşımaktadır. Bu amaç doğrultusunda program öğrencilerine hem bilimsel hem de sanatsal bir kimlik kazandırma çabası içindedir. Programda genel müzikoloji eğitiminin yanı sıra öğrencinin yönelimine göre müzikolojinin alt dallarının öğretildiği seçmeli dersler bulunmaktadır. Müzikoloji ile ilişkili sanat tarihi, felsefe gibi yan disiplinler ve üniversitenin uygulaması olan üniversite seçmeli dersleri ile öğrenciler program dışı alanlarda da bilgi sahibi olabilmektedirler. Programda temel müzikoloji alan derslerinin yanı sıra, müzik teorisi, müziksel işitme okuma ve yazma, armoni, kontrpuan, form bilgisi, çalgı bilgisi, kompozisyon gibi temel müzik alanı dersleri de yer almaktadır. Ayrıca çalgı eğitimi almak isteyen öğrencilere yönelik çalgı performans (Piyano, Gitar, Flüt, Klarnet, Trompet, Trombon, Şan, Keman, Viyola, Viyolonsel, Kontrabas, Basgitar, Elektrik Gitar ve Davul) ve oda müziği dersleri ile öğrencilerin performansa yönelik eğilimleri de desteklenmektedir.
Performans Anasanat Dalı müziği iyi bilen, özellikle icra ve teorik yönden iyi bilgiye sahip müzisyenler yetiştirme amacını taşımaktadır. Bu amaç doğrultusunda program öğrencilerine hem teorik bilgi verilmekte hem de icracı olarak sanatsal bir kimlik kazandırılmaktadır. Programda genel müzik alan derslerinin yanı sıra öğrencilerin yönelimine göre müziğin çeşitli alanlarında seçmeli dersler bulunur. Programda anadal eğitimi olarak çalgı performans (Piyano, Gitar, Flüt, Klarnet, Trompet, Trombon, Şan, Keman, Viyola, Viyolonsel, Kontrabas, Bas gitar, Elektirk Gitar ve Davul) ve oda müziği dersleri yer alır. Öğrenciler, seçtikleri ana çalgıyı 8 yarıyıl boyunca çalışmaktadır. Müzik teorisi (armoni, kontrpuan, form bilgisi, çalgı bilgisi, kompozisyon), müzik tarihi, solfej gibi dersler, programda yer alan temel müzik alanı dersleridir. Üniversitemizin uygulaması olan Üniversite Seçmeli Dersleri ile öğrenciler program dışı alanlarda farklı disiplinlerden ders seçme hakkına da sahip olabilmektedirler.
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı
2005 yılında Kurucu Müdür Doç. Dr. Yılmaz Aydın öncülüğünde kuruluşu gerçekleştirilen Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Lisans ve Tam Zamanlı (Ortaokul-Lise) düzeylerde eğitim vermektedir. Konservatuvarın temel amacı müzik kültürünün akademik düzeyde kentle bütünleşmesini sağlamaktır. İlk lisans öğrencilerini 2006 yılında alan konservatuvar, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında lise ve ortaokuluna kavuşur ve konservatuvarda bu düzeylerde de öğrenci yetiştirmeye başlanır. Konservatuar önce Anıtpark Kampüsü’nde eğitim verirken, günümüzde Başiskele Şehit Ömer Halisdemir Kampüsü’nde eğitim vermektedir.
Kocaeli Üniversitesi, Devlet Konservatuvarı mevcut üç lisans bölümü ile sanatın evrenselliği doğrultusunda, kendi kültürünü ifade yönünden yetkinliğe sahip, aynı zamanda dünya üzerindeki diğer seslere de hâkim olmayı başarabilmiş olan nesillerin yetiştirildiği bir kurum olma çabasındadır. Bölgesel çalgılar ile uluslararası müziklerde var olan çalgıların bir çatı altında eğitiminin verildiği Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda, öğrencilerin farklı bölümlerde, (Türk Müziği, Müzik, Müzikoloji) farklı yapılara ait müzik kültürlerine sahip olan arkadaşları ile birlikte, aynı ortamı paylaşarak, tek çatı altında, bilgi alışverişini sağlayıp, kendilerini geliştirmeleri planlanmakta olup, bu planın uygulamada başarılı sonuçlar verdiği, kuruluşundan bu yana geçen yıllar içerisinde tespit edilmiş bulunmaktadır.
Doğu ve Batı’yı aynı çatı altında analiz ve icra etme çalışmalarını başarı ile yürütmekte olan Devlet Konservatuvarı, seminer, sempozyum, kongre, panel, çalıştay, festival, konser, resital, dinleti…gibi etkinlikler ile mevcut öğrencilerin yanı sıra, çevre halkının kültür sanat gelişimine de katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı Müzik Bölümü
Yaylı Çalgılar, Üflemeli ve Vurmalı Çalgılar, Piyano-Arp-Gitar Ana Sanat Dalları ile eğitim veren Müzik Bölümü, çok sesli müziğin, çalgıları ve teorisi ile birlikte tüm ayrıntılarıyla ele alındığı “Müzik Bölümü” uluslararası sistem ile birlikte yürüyen aynı zamanda geleneksel birikime sahip öğretim kadrosunun elinde şekillenen bir müfredat ve anlayış çerçevesinde çalışmalarına 2006 yılından beri eğitimine evrensel bir program ve anlayış kapsamında devam etmektedir. Tüm dünya müzik okulları ile yapılan bilgi alışverişinin sayesinde eş zamanlı bir müfredat ve öğretim yapısı ile alana hâkim öğrenciler yetiştirmiş ve yetiştirmeye devam etmektedir.
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Bölümü
Müzikoloji biliminin gerekliliğini, müziğin performans ve teorik bakış açısına kazandırdığı katkıları önemseyen bir anlayış ve evrensel müzikbilim değerleri ile programlarını senkronize oluşturan Müzikoloji Bölümü, yazılı KAYNAKLARın analizi, Doğu ve Batı anlayışını ayırmadan ve analiz edilmiş geleneğin yazıya aktarılması, tarihsel müzikoloji, sistematik müzikoloji ve etnomüzikoloji alanlarının her birinde öğrencilerine eğitim veren bir bölümdür. Konusu üzerinde ciddiyetle duran ve öğrenciyi “Müzikolog” olma yolunda itina ile eğiten bir bölümdür. Halen “Genel Müzikoloji” Anabilim Dalı’nda eğitim veren bölüm, Etnomüzikoloji Anabilim Dalı’nı açmayı hedeflemekte, düzenlediği seminer, konferans ve toplantılarla müzik bilime katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Müzikoloji biliminin gerekliliğini, icracıya ve sese kazandırdığı katkıları önemseyen bir anlayış ile kurulan Müzikoloji Bölümü, yazılı KAYNAKLARın analizi, Doğu ve Batı anlayışını ayırmadan ve analiz edilmiş geleneğin yazıya aktarılması hususu üzerinde ciddiyetle duran ve de öğrenciyi “müzikolog” olma yolunda itina ile eğiten bir bölümdür. Aktif eğitime Müzikoloji Anabilim Dalı adı ile devam eden birim, uluslararası yayınlar ve toplantıların takip edilmesi hususuna özen göstermektedir. Müzikoloji Bölümü himayesinde yürütülen Geleneksel Kültürler ve Müzikler Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans Programı 2021 yılı itibariyle öğrenci alımına başlanır.
Kocaeli Üniversitesi Devlet Konservatuarı Türk Müziği Bölümü
Türk Müziği kavramının altında Halk Müziği ve Geleneksel Türk Müziği’nin birbirinden ayrılmaz iki değer olduğu anlayışının özellikle vurgulanmaya çalışıldığı, ders programları ile de bu birlikteliğin tavizsiz ifade edilmeye çalışıldığı bölümdür. Türk Müziği Bölümü’nde Halk Müziği eğitiminin devam ettiği bölüm, Geleneksel Türk Müziği Ana Sanat Dalında 2019 /2020 öğretim yılında öğrenci alımına başlanır. Türk Müziği Bölümü himayesinde yürütülen lisansüstü çalışmalar çerçevesinde Türk Müziği Anabilim Dalı Türk Müziği Tezli Yüksek Lisans Programı 2019 yılından itibaren öğrenci alımına başlamıştır.
Kocaeli Üniversitesi Müzik ve Bale Ortaokulu ile Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi
2013-2014 Eğitim Öğretim Yılı’nda, Milli Eğitim Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu arasında düzenlenen özel protokolle kurulur. Okula girişin yetenek sınavları ile yapıldığı okula, 2013-2014 yılında öğrenci alınarak eğitim başlatıldı. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olan lise ve ortaokulda, eğitim MEB müfredatıyla beraber, konservatuvara hazırlık için enstrüman ve solfej eğitimi de eş zamanlı olarak verilmektedir. Okulun yönetsel süreçleri Kocaeli Üniversitesi tarafından sağlanmaktadır. Müzik ve Bale Ortaokulu ve Müzik ve Sahne Sanatları Lisesi, önce Anıtpark Kampüsü’nde eğitim verirken, günümüzde Başiskele Şehit Ömer Halisdemir Kampüsü’nde eğitim vermektedir.
KAYNAKÇA
Gülşen Erdal, Osmanlıdan Günümüze Kulaktaki Tınılar: Kocaeli’de Müzik Kültürü, Cinius Yayınları, İstanbul, 2019.
Gülşen ERDAL