Milletvekili

1912 yılında Kavala’da doğdu. Babası Ahmet Mümtaz Efendi, annesi Bedriye Hanım’dır. İngiltere’de Bennette Koleji İktisat ve Ticaret Bölümü’nü bitirdi. İstanbul’a gelerek tütün ticaretine başladı. Tütün ithalatçısı olarak İstanbul Galata’da Bahtiyar Han’da bir işyeri açtı. İktisat ve Ticaret Vekâletleri ile Türk Ofis’te tütün müşaviri olarak görev yaptı. 1934 Ankara Tütün Kongresi’nin toplanmasını ve 2506 sayılı Ekiciden Tütün Alma Kanunu gibi çok önemli bir kanunun çıkarılmasını sağladı. İktisat Vekâleti Türk Ofis Memuru ve Üst Raportörü, Türk Ofis İstanbul Şubesi Üst Raportörlüğü yaptı. 1937’de İngiltere’den gelen Karabük Demir Çelik Fabrikası’nı kuracak olan heyeti İktisat Vekili adına karşılayarak onlara mihmandarlık yaptı. 2 Şubat 1940’da resmi görevinden istifa etti, Türkiye’den geniş miktarda tütün almaya başlayan ve İngiliz sermayesiyle kurulan G. A. Baker şirketinin Marmara mıntıkası tütün işlerini yönetmek vazifesini üzerine aldı. İstifasına rağmen Ticaret Vekâleti kendisine fahri tütün müşaviri unvanını verdi. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti’den Kocaeli milletvekili oldu, bu görevi 12 Mart 1954 tarihine kadar sürdürdü.

Milletvekilliği sırasında Gümrük ve Tekel Komisyonu Başkanlığı yapmıştır. Meclis’teki teklifleri ve konuşmaları bu konular üzerine yoğunlaşmıştır. 11 Haziran 1950’de meclise tütüncülükle ilgili bir soru önergesi verdi. 1951 yılı Bütçe Kanun Tasarısı görüşmeleri esnasında söz alarak, DP Hükümeti’nin Meclis’e sunduğu bütçenin iki bölümden meydana geldiğini bunun ilk bölümünün Milli Savunma Bakanlığı Bütçesi olduğunu ve 1950’ye göre 37 milyon artış yapıldığını fakat bunu yeterli bulmadığını açıklamıştır. Ayrıca Dışişleri Bakanlığı bütçesinin 453. bendinde bulunan milletlerarası kurum ve derneklere katılma payı ayrıldığını fakat iki yıldır üye olunan İslam Ekonomi Teşkilatı’na borçlu olunduğunu, 36.500 liranın bütçeye konulmadığını belirtmiştir. Kavalcıoğlu, bu teşkilata 1949 yılında üye olduğumuzu ve dönemin iktidarının da bu meblağı bütçeye koymadığını ve görevinin sadece bunu hatırlatmak olduğunu söylemiştir. Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı bütçesi ile ilgili olarak da 1950 yılına göre 1951 yılında 195 bin liralık tasarruf yapıldığını, bu tasarrufun da yabancı ülkelerde bulunan ataşelerin maaşlarından yapılan kesintiler ile sağlandığını fakat bu bakanlığın iyi işlemediğini ve muhakkak ele alınarak kendi amaçları doğrultusunda çalışması gerektiğini belirtmiştir. Bakanlıklar arası koordinasyon eksikliğinin giderilmesini, yabancıların yatırım yapmasının sağlanmasını, Tekel bütçesinin de tekrar görüşülmesi gerektiğini ifade etmiştir. Kavalcıoğlu, Gümrük ve Tekel Bakanlığı ile Tekel Genel Müdürlüğü’nün 1951 yılı bütçeleri gündeme alındığında tekrar söz alarak Tekel konusundaki bütün maddelerin tek tek bütçede yer alarak gündeme getirilmesini, hem Tekel Bakanlığı’nın hem de Tekel Genel Müdürlüğü’ndeki kadroların tekrardan gözden geçirilmesini Tekel Bakanı’ndan rica etmiştir. Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı 1952 Yılı Bütçesi hakkında konuşulurken ülkenin pamuk satışları konusundaki sorunların çözülmesini istemiştir.

2 Ekim 1950 tarihinde Tahran’da toplanacak olan İslam Devletleri İktisat Kongresi’ne Sanayi Birliği Genel Kâtibi Halid Güleryüz ile birlikte Türkiye delegesi olarak katıldı. İslam Memleketleri Ticaret ve Sanayi Odaları Federasyonu 2. Başkanı ve Genel Sekreteri oldu. 1951 yılı başında Devlet Bakanı Lütfi Karaosmanoğlu ile Almanya’ya gidecek olan Türk Tütün Heyeti içerisinde yer aldı. 1951 yılında gazetelerde Pakistan’dan buğday almak için giden kişinin Kavalcıoğlu olduğu ile ilgili haberler çıktı. CHP milletvekilleri onun bu seyahatini ve yaptığı masrafları sorgulayarak Anayasa’ya aykırı bulmuşlardır. 21 Kasım 1950’de Çankaya Köşkü’ndeki kimya laboratuvarındaki malzemeler Van ve Burdur Liseleri’ne gönderilmiş, bu konuda mecliste yapılan tartışmalarda söz almıştır. Kavalcıoğlu 27 Aralık 1989’da vefat etti. Evli ve bir çocuk babasıydı, iyi derecede İngilizce ve Fransızca bilmekteydi.

KAYNAKÇA

Cumhuriyet; Milliyet; Dilşen İnce Erdoğan, “Demokrat Parti Kocaeli Milletvekillerinin 1950-1957 Dönemi Bütçe Görüşmelerinde Ekonomi Politikalarına Bakışı”, Uluslararası Çoban Mustafa Paşa ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu IV, Bildirileri, Kocaeli 2018, ss. 1431-1447; TBMM Tutanak Dergisi, IX. Dönem, cilt V, IX, XIII; TBMM. Albümü 2. CİLT (1950-1980), Ankara, 2010; Trade with Turkey, a Businessman’s Guide and Directory, USA Economic Cooparation Administration, Ankara, 1951.

Haluk SELVİ