HACI MUHİTTİN EREN

Madde no:1092

Belediye Başkanı

1896 doğumlu olup Kırım Tatarlarının Kuvaş kolundandı. Çiftçilik yaparken, Stalin baskısı nedeniyle önce Romanya’ya sonra Türkiye’ye kaçtı ve çiftçiliğe devam etti. Belediye Başkan Yardımcılığı ve Kocaeli Halk Bankası Müdürlüğü yaptı. İzmit Ticaret Odası 30 Haziran 1945 seçimlerinde İhsan Akköseoğlu ile birlikte ikinci gruptan meclis üyesi seçildi. İzmit Ticaret Odası’nın İdare Meclisi’nin, 2 Temmuz pazartesi günkü toplantısında Oda İdare Heyeti’ne seçildi.

SSK’da çalışan Akif ve Belsa Plaza’nın oradaki eski hal mevkiinde bakkallık yapan Celal adlı iki kardeşi vardı. Muhittin Eren, İzmit’in Yukarıpazar Mahallesi yerlilerinden Zeliha Hanım ile evliliğinden olan tek evlatları Mustafa Nihat’in çocukları ise Avukat Uğurhan Öztüre ile evlenen İnci Hanım’ın yanı sıra Nevzat ve Mehmet Nejat kardeşler idi. Evleri Bağçeşme Yokuşu üzerindeki Ese Dede türbesi yakınlarındaydı. Nevzat Eren, kendisini dedesinin büyüttüğünü gururla söylüyor.

Kuvâ-yı Milliye’ye erzak yardımı yaptığı görülünce İngilizler tarafından esir alınarak Girit’e gönderildi. Dönüşünde çiftçiliğe ve kabzımallığa devam etti. Hem üretir, hem satardı. Ulugazi İlkokulu karşısında “Küçük Bostan”, Anıtpark’ın karşısında da “Büyük Bostan” adını verdikleri arazileri vardı. Buradaki Eren Camii’ni de o yaptırmıştır. Çiftliği ise Kullar da Kavakçılık Enstitüsü’nün orada idi, ortasından Kiles Deresi geçerdi. Önceleri yarısında pirinç ekilirken daha sonra tamamıyla sebze ve meyve ekilmeye başlanmıştır.

Yardımsever bir kişiliği vardı. Bazı arazilerini çevresindeki kimi muhtaç kişilere yok fiyatına satar,  kalkınmalarını isterdi. Örneğin, 25.01.1937 Pazartesi günü parti (CHP) binasında Vali ve Parti İl Başkanı Hamit Oskay’ın başkanlığı altında, fakirlere kömür verebilecek KAYNAKLARın belirlenmesi için yapılan toplantıya Belediye Başkan Vekili Galip Par, Türk Yolu gazetesi Yayın Müdürü Rıfat Yüce, Kızılay Başkanı Doktor Nuri, Çocuk Esirgeme Kurulu Başkanı, Maarif Müdürü Kemal Armat, Parti İlçe Başkanı Salih Kalemci, Halkevi Sosyal Yardım Şubesi üyelerinden Şevki Göksel, tüccarlardan Muhittin Eren katılmıştı. Toplantıda İzmit’teki çesitli kurum ve tüccarlar fakirlere kömür dağıtma konusunda söz vermişler ve bu sözün sonucunda fakir halkı soğuktan korumak için 600 aileye 3.500 kilo kömür dağıtılmıştı.

Belediye Çarşı İş Hanı’nın bulunduğu yerdeki Eski Hal’in İstiklal Caddesi tarafındaki kapıdan girildiğinde kabzımallardan biri de Muhittin Eren idi.

1941 yılında Ankara caddesinde zahirecilik yapmakta ve Kocaeli Halk Bankası Türk Anonim Şirketi İdare Meclisi üyeliğinde bulunurken, 1947 yılı sonlarında kurulan İzmit Çiftçiler Birliği’nin kurucu başkanı da Muhittin Eren’di. Daha sonraki yıllarda da başkanlığı devam etmiştir. 1948 Annuaire Oriental adlı ticari yıllık almanakta adı, İzmit’teki müteahhitler listesinde geçmekte idi.

1950 yılında belediye meclis üyesi iken mayıs ayı başında CHP’den istifa etmiş DP’lilerin de desteğini alarak 31 Mart’ta milletvekili olmak üzere istifa eden Kemal Öz’ün yerine eylül ayındaki seçimlere kadar encümence belediye başkanı seçilmişti.

Evleri Hacıhızır Mahallesi, Kertil Çeşme Sokak’ta idi ama aile, 1954 yılında Soydan Konağı’nın yanında yaptırdığı Eren Apartmanı’na taşındı ve hala burada yaşamaya devam etmektedir. Muhittin Eren, 18 Şubat 1986 günü vefat ederek aile mezarlığına defnedildi.

KAYNAKÇA

Torunu Nevzat Eren 17.08.2021; Torunu Yücehan Öztüre 11.09.2021; Türk Yolu gazetesi, 3 Temmuz 1945, s. 2; 11 Subat 1937; Müzeyyen Ünal, İkinci Dünya Savaşı Sırasında İzmit’te Ticaret Hayatı, Karamürsel Alp Kocaeli Tarih Sempozyomu, Kocaeli 2016, s. 1014; Cumhurbaşkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA,) 490.01/988.827.1, Belge 143180; Türk Yolu, 28 Ocak 1937, Türk Yolu,. Aktaran Berna Kaya, Bir Halk Eğitimi Kurumu Olarak İzmit Halk Evi (19321951), SAÜ SBE YLT, Sakarya, 2008, s. 126; Resmî Gazete, 26 Şubat 1945, s. 8336; Resmî Gazete, 19 Nisan 1945, s. 8526; Cumhuriyet, 1 Nisan 1950; Hürsöz gazetesi, 9 Ağustos 1950

F. Yavuz ULUGÜN