Akademisyen, Parti Genel Başkanı, İçişleri Bakanı, Milletvekili
18 Temmuz 1956’da Kocaeli’nin Gündoğdu köyünde dünyaya gelmiştir. Selanik mübadili bir ailenin mensubu olan Akşener’in hem annesi hem de babası Dramalıdır. Akşener, Sıdıka-Tahir Ömer Gürer çiftinin dört çocuğundan en küçüğüdür. Akşener’in babası devlet memuru annesi ise ev hanımıdır İlkokula Gündoğdu köyünde başlayan Akşener, eğitimine İzmit Mimar Sinan Ortaokulu’nda devam etmiştir. Öğretmenlik mesleğine ilgi duyan Akşener, liseyi yatılı olarak Bursa Öğretmen Lisesi’nde tamamlamış, sonrasında 1979 yılında İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun olmuştur.
Meral Akşener, 1980 yılında, hayatının her safhasında kendisine destek olduğunu sık sık vurguladığı makine mühendisi Tuncer Akşener ile evlenmiştir. Akşener, Yıldız Teknik Üniversitesi Kocaeli Mühendislik Fakültesi’nde asistan olarak akademisyenliğe başlamış ve öğretim görevlisi olarak devam etmiştir. Yüksek lisans ve doktora eğitimini ise Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı’nda tamamlamıştır. “Drama Tarihi” isimli master tezini hazırlayan Akşener, “Kocaeli Şer’iyye Sicilleri” başlıklı doktora tezi ile 1992 yılında doktor unvanını almıştır. Akşener’in “Milli Mücadelede Türk Kadını” isimli bir makalesi bulunmaktadır. Meral Akşener, Kocaeli Üniversitesi’nde bir süre İnkılap Tarihi Bölüm Başkanlığı da yapmıştır.
Siyasi faaliyetleri: Meral Akşener’in siyasi görüşlerinin şekillenmesinde ailesinin rolü önemlidir. Özellikle ağabeyi Nihat Gürer, gerek fikirleri, gerekse de siyasi tecrübeleriyle, Akşener’in düşünce dünyasını yakından etkilemiştir. Akşener’in özellikle öğrencilik yıllarından itibaren en çok yakınlık duyduğu siyasetçi Alparslan Türkeş olmuştur. Akşener’in aktif siyasi hayatı, 1993 senesinde Kocaeli’nde, Doğru Yol Partisi (DYP)’ne üye olması ile başlamıştır. Akademik birikimi, sivil toplum kuruluşlarındaki çalışmaları, kendisinin ve ailesinin İzmit’te tanınan-sevilen kişiler olmaları onu siyasi mecrada ön plana çıkarmıştır. Sahip olduğu bu özellikler ona Kocaeli büyük şehir belediye başkan adaylığının yolunu açmışsa da Akşener, 27 Mart 1994 tarihinde yapılan yerel seçimleri kazanamamıştır. Ancak bu adaylık Akşener’in tanınırlığını arttırmış ve DYP Kadın Kolları Başkanı olarak parti saflarında mücadeleye devam etmiştir. Belediye başkanı adaylığından sonra 1,5 yıl Tansu Çiller’e danışmanlık yapan Meral Akşener, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan genel seçimlerde, İstanbul 3 numaralı seçim çevresinden milletvekili seçilerek 20. Dönem meclisine girmeye hak kazanmıştır.
Siyasi gerginliklerin, hükümet krizlerinin ve ekonomik çalkantıların eksik olmadığı bu yıllarda, 28 Haziran 1996’da Necmettin Erbakan tarafından 54. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti kurulmuştur. Söz konusu Refah Partisi (RP)-DYP Hükümeti REFAHYOL Hükümeti olarak adlandırılmıştır. RP ile yapılan koalisyon, DYP saflarında tepkilere yol açmış ve bazı istifaları da beraberinde getirmiştir. Ancak bu süreçte 3 Kasım 1986’da Susurluk’ta gerçekleşen bir trafik kazası, siyasi dengeleri altüst ettiği gibi ülke içindeki siyasi kutuplaşmayı da arttırmıştır. Dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, karşılaştığı ağır eleştiriler ve Çiller ile düştüğü anlaşmazlık neticesinde istifa etmiş ve bu göreve Meral Akşener getirilmiştir.
8 Kasım 1996’da Türkiye’nin ilk kadın İçişleri Bakanı olan Akşener, bakanlıkla birlikte, DYP Kadın ve Gençlikten Sorumlu Genel Başkan yardımcılığı görevini de birlikte yürütmüştür. Türk siyasi hayatının en kaotik günlerinde, İçişleri gibi hassas bir bakanlığa gelen Akşener, birçok krizi cesaretle göğüslemiştir. Ancak kamuoyunun hafızasında en çok yer eden 28 Şubat sürecinde sergilediği duruş olmuştur. 28 Şubat 1997’de -post-modern darbe olarak da nitelendiren – Milli Güvenlik Kurulu Bildirisi (MGK) etkileri yıllarca devam edecek gelişmelere sebebiyet vermiş ve Türk siyasi hayatı açısından önemli bir kırılma noktası olmuştur. Netice itibarı ile REFAHYOL Hükümeti uzun ömürlü olmamış, Akşener’in bakanlık görevi de 30 Haziran 1997’de sona ermiştir.
Akşener, 18 Nisan 1999’da yapılan seçimler neticesinde 21. Dönem Meclisi’ne DYP Kocaeli milletvekili olarak girmiştir. Seçimler sonrasında bazı eleştirileri dile getiren ve birçok sebepten dolayı Çiller ile kopma noktasına gelen Akşener, 4 Temmuz 2001 tarihinde DYP’den istifa etmiştir. Akşener bu süreçte, “Erdemliler”, “Yenilikçiler” olarak adlandırılan hareketin içerisinde yer almıştır. Adalet ve Kalkınma Partisi (AK PARTİ) kurulmadan önce ortaya çıkan ve Fazilet Partisi’nden kopan bazı isimlerle birlikte özellikle Recep Tayyip Erdoğan’ın ön planda olduğu bu hareket henüz partileşmeden Akşener, kamuoyuna bir açıklama yaparak ayrıldığını duyurmuştur. Ardından, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin daveti ile 5 Kasım 2001’de MHP’ye katılmıştır. 3 Kasım 2002 seçimlerine Kocaeli MHP adayı olarak katılan Akşener, MHP’nin seçim barajını aşamaması üzerine Meclise girememiştir. Bu süreçte Bahçeli’nin başdanışmanlığını yapmış 28 Mart 2004 yerel seçimlerinde MHP İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı olmuştur.
22 Temmuz 2007 yılında yapılan genel seçimlerde Akşener, MHP İstanbul Milletvekili olarak meclise girmiş, 10 Ağustos 2007 ‘de ise TBMM Başkanvekilliğine seçilmiştir. Bu görevini başarı ile yürüten Akşener tarafsızlığı ile dikkat çekmiş, hem kamuoyunun hem de muhalefet partilerinin takdirini kazanmıştır. Akşener, 12 Haziran 2011 ve 7 Haziran 2015 genel seçimlerinde de, Meclis’e MHP İstanbul milletvekili olarak girmeyi başarmıştır. MHP içerisinde Akşener’in adı Meclis Başkanlığı için telaffuz edilirken, parti içindeki huzursuzluklar ve çekişmelerle birlikte Akşener’e yönelik eleştiriler de artmıştır. 1 Kasım 2015’te yapılan erken genel seçimlerde Meral Akşener’in listeye alınmaması önemli bir kırılma noktası olmuştur. Seçimler sonrasında MHP’nin oy kaybını eleştiren Akşener, Genel Merkez’e Kurultay toplama çağrısında bulunmuş, akabinde genel başkan adayı olduğunu açıklamıştır. 15 Mayıs 2016’da yapılması planlanan kongre MHP Genel Merkezi tarafından tasvip edilmemiştir. MHP içinde giderek artan muhalefet, ilişkileri daha da gerginleştirmiş, netice itibariyle Akşener, 8 Eylül 2016’da partisinden ihraç edilmiştir. Meral Akşener, MHP’li muhaliflerle birlikte 25 Ekim 2017 tarihinde İYİ Parti’nin kuruluşuna öncülük etmiş ve genel başkan olmuştur. İYİ Parti’nin 24 Haziran 2018 seçimlerine katılabilmesi için CHP’den destek isteyen Akşener, 15 milletvekilinin İYİ Parti’ye geçmesi üzerine seçimlere katılabilmiştir. Bu seçimlerde partisinin cumhurbaşkanı adayı olan Akşener,
%7,29 oranında oy alırken İYİ Parti, 43 milletvekili ile parlamentoda temsil edilmiştir. İYİ Parti ve Meral Akşener’in ikinci seçim tecrübesi ise 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen yerel seçimlerdir. İYİ Parti, yerel seçimlere CHP ile oluşturmuş olduğu “Millet İttifakı” çatısı altında girmiştir. İYİ Parti, CHP ile 23’ü büyükşehir olmak üzere 53 ilde ittifak kurmuştur. Seçim sonuçlarına göre İYİ Parti, hiçbir il ve büyükşehir belediye başkanlığını kazanamamış, ilçe ve belde bazında ise 25 belediye başkanlığı almıştır.
Meral Akşener, akademisyenlik ve siyasetin yanı sıra çeşitli dernek ve yardım kuruluşlarında da aktif faaliyet göstermiştir. Soroptimist Kulüp, Türk Anneler Derneği, Yardım Sevenler Derneği, Kızılay, Ulusal Birlik ve Dayanışma Derneği bu kuruluşlardan bazılarıdır. Siyasete girdikten sonra Zübeyde Hanım Şehit Analarını ve Gazileri Koruma ve Yardımlaşma Vakfı’nın kurulmasında aktif rol oynamış ve beş yıl boyunca bu vakfın genel başkan yardımcılığını ve sonra da genel başkanlığını yapmıştır.
Halen İYİ Parti Genel Başkanı olan Meral Akşener, evli ve bir çocuk annesi olup İngilizce bilmektedir.
KAYNAKÇA
Cumhuriyet, 9 Kasım 2006.; 9 Eylül 2016; 13 Ekim 2016; 26 Ekim 2017, Hazal Duran, Nebi Miş, “İttifaktan Blok Siyasetine 31 Mart Yerel Seçimleri”, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2); s. 385386; hürriyet.com.tr, 23 Nisan 2018 (erişim 02.02.2022); Kübra Par, HT Gazete (Meral Akşener ile Röportaj, 03.05.2015)erişim(21.02.2022); Selim Saygın, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Görev Yapmış Akademisyen Kökenli İçişleri Bakanlarının Faaliyetleri”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 2021, 20(3), s. 1443-1445.; Sezin Özey, Meral Akşener: “Sağlamcı ve sürprizli”, http://www.platform24. org (erişim20.02.2022); Sözcü, 16 Mayıs 2016; Temuçin Faik Ertan, Türk Parlamento Tarihi, TBMM-XX. Dönem (1995-1999), c.I, TBMM Basımevi, Ankara, 2012,s. 66, 87; 681; Temuçin Faik Ertan, Türk Parlamento Tarihi, TBMM-XX. Dönem (1995-1999), c. III,; TBMM Basımevi, Ankara,2012, s. 487; TBMM Tutanak Dergisi, Dönem:23, c.1, 3. Birleşim, 10 Ağustos 2007, s. 42; TBMM XX.ve XI. Dönem Milletvekilliği Tutanakları. (Örnek: 95), TBMM Albüm c. 3, 19832010, Ankara, 2010, s. 1334, 1428, 1562; TBMM Milletvekilleri Tanıtma Formu, (Meral Akşener,20, 21 ve 23. Dönem); Vedat Erbaş, Türk Siyasetinde Meral Akşener, Aygan Yayınevi, Ankara, 2018, s. 77-89; 130-139; s. 165-185; ysk.gov.tr (erişim: 22.02.2012).
Sedef BULUT