İş Adamı

Mehmet Sadık Efe, İzmit’in Kozluk Mahallesi’nde 1945 yılında doğmuştur. Çevresinde afacan, ele avuca sığmaz bir çocuk olarak tanınmıştır. İlkokul için İzmit merkezde yer alan Necatibey İlkokulu’na kayıt yaptırmış ve buradan 1956 yılında mezun olmuştur. Daha sonra İstanbul’da bulunan Robert Koleji’ne yazılmış ve burada eğitim almaya başlamıştır. Buradaki eğitimini tamamlayamayan Mehmet Sadık Efe, Şişli Koleji’ne geçmiş ve eğitimine burada devam etmiştir. Buradan da ayrılan Mehmet Sadık Bey, İstanbul’da yer alan bir diğer eğitim kurumu olan Işık Lisesi’ne geçiş yapmıştır. Kendi ifadesiyle afacan bir kişiliğe sahip olduğundan bu okuldan da ayrılarak kendi memleketi olan İzmit Lisesi’ne geçmiştir. Ancak burada da istediğini bulamayarak yeniden Şişli Koleji’ne geri dönmüştür. Bu kolejde biyoloji ve fizik derslerinden başarılı olamayınca lise eğitimini yarıda bırakarak Almanya’ya gitmiş ve burada bir yıl boyunca dil eğitimi almıştır.

1962 yılında Türkiye’ye dönen Mehmet Sadık Efe, daha 17 yaşında iken İzmit Halkevi’nde bulunan ve bugün de aktif olarak kullanılan bir akaryakıt şirketi kurmuştur. Efe Petrol olarak bilinen bu yer, günümüzde Halkevi’nin en işlek yerinde hizmet vermektedir. Efe Petrol’u açarak İzmit’e ciddi bir hizmet alanı açan ve yıllarca işletmeciliğini yapan Mehmet Bey, başka alanlarda da faaliyetler yürütmüş ve Kocaeli’nin son derece iyi bilinen bir esnafı durumuna gelmiştir.

Üç yıl boyunca akaryakıt istasyonu işleten Mehmet Sadık Efe, 1965 yılında askere gitmiştir. Acemi birliği olan İskenderun’da dalgıçlık eğitimi aldıktan sonra İstanbul Beykoz’da yer alan Çubuklu Dalgıç Okulu’na gelmiş ve askerliğini burada tamamlamıştır. Askerliğin bitiminden sonra İzmit’e dönen Mehmet Efe Bey, burada bir minibüs alarak şehiriçi taşımacılık yapmıştır. Uzun bir süre bu işle uğraşan Mehmet Efe Bey, İzmit’te şehiriçi ulaşımı sağlayan ve bu alanda çalışan önemli bir kişi durumuna gelmiştir.

Mehmet Sadık Efe, İzmit’te birçok iş alanında hizmet vermiştir. Bunlardan birisi de Kocaeli’nde Hac vazifesini görmek isteyenler için 1970 yılında Hac Organizasyonu Firmasını kurmasıdır. Uzunca bir süre bu işi yürüten Mehmet Sadık Bey, bu yönüyle halka büyük bir hizmet sunmuştur. Kocaelilere hizmeti bununla da sınırlı kalmayan Mehmet Sadık Efe, daha sonraları halıcılık ve mobilya sektörlerinde de hizmet yapmıştır.

Kocaeli’nde birçok sektörde hizmet üreten Mehmet Sadık Efe, sporcu kişiliğiyle de bilinmektedir. Özellikle motor sporlarına ilgi duyan Mehmet Sadık Bey’in bu alanda kupaları da bulunmaktadır. Aşağıda izah edileceği üzere spora olan ilgisi dolaysıyla çok uzun bir süre Kocaelispor’da idarecilik yapmıştır. 1974 yılında Adapazarlı olan Serap Hanım ile evlenmiştir. Bu evliliklerinden Fadıl ve Mesut olmak üzere iki çocuğu olan Efe ailesi, uzun süre İzmit merkezde bulunan Hürriyet Caddesi üzerinde bulunan Önvural Apartmanı’nda ikamet etmişlerdir.

İzmit’te uzun yıllar boyunca şehiriçi ulaşımında araçları bulunan Mehmet Sadık Efe, 1990 yılı başlarında Kocaeli için sembol olmaktan da ileri giderek marka olmuş çok önemli bir ulaşım firması olan Efe Tur’u kurmuştur. Bugün şehirlerarası ulaşım firmaları içerisinde çok önemli bir yer tutan Efe Tur, Kocaeli’nden çok sayıda vilâyete ulaşımı sağlamaktadır.

Mehmet Sadık Efe, iş dünyasının yanı sıra Kocaelispor ile yakından ilgilenmiş ve yönetiminde görev almıştır. Kocaelispor’un 23 dönem boyunca yönetiminde yer alan Mehmet Sadık Bey, bu yönüyle takımda en uzun süre yönetimde görev alan kişi ünvanına sahip olmuştur. Kocaelispor’da yöneticilik yaptığı sırada hiçbir karşılık beklemeden takımın başarılı olması için her türlü maddi ve manevi desteği sağlamıştır. Bunların dışında Kocaeli’nde KOSDER ve İzmit Balıkadamlar Derneği gibi sosyal alanda faaliyet yürüten çok sayıda derneğin kuruluşunda görev almıştır. Bu şekilde Kocaeli’nde çok sayıda alanda hizmet üreten ve İzmit Acısu’da kendisi adına park yaptırılan Mehmet Sadık Bey, 2003 yılında vefat etmiştir.

KAYNAKÇA

Hüseyin Erol ve Yavuz Ulugün, İzmit Esnaf ve Ticaret Tarihi, Kocaeli 2003, s. 283-285; Mehmet Sıddık Efe’nin oğlu olan Mesut Efe ile 7 Eylül 2021’de Yapılan Röportaj; Özgür Kocaeli gazetesi, 7 Aralık 2003, s. 4; Sedef dergisi, 16 Şubat 2004.

Bilal TUNÇ