Servetiye Milis Kumandanı
Başiskele ilçesinin Kurtuluş Savaşı yıllarındaki (1919-1922) idarî karşılığı sayılan Bahçecik nahiyesinin Güney (Servetiye) Cephesi’nin ve Servetiye Millî Müfrezesi’nin kurucusudur. Millî mücadelenin o zamanki merkezi olan Geyve’ye (Sakarya) gerek silah ve cephane tedariki gerekse komutanlarla stratejik değerlendirme için bazen birkaç haftayı bulan gidiş-gelişlerinden ötürü müfreze komutanlığı görevine çoğu zaman yardımcılarından Mustafa Çavuş (Tarı) vekâlet etmiştir.
Mahmut Nedim Bey, Karahasanoğulları’ndan Hacı Halil’in oğlu olup çocuk yaşta Rize’den ailesiyle birlikte göç ederek 19.yy sonlarında Servetiye Karşı köyüne yerleşmiştir. Rüştiye yani ortaokul mezunudur. İstanbul Üsküdar’daki Selimiye Kışlası’nda askerlik vazifesini yaparken meşhur 31 Mart Vakası (13 Nisan 1909) yaşanmış ve bu olayla ilişkilendirilerek dönemin idarecilerince yargılanarak Kosova’ya sürgüne gönderilmiştir. Bu esnada tanıştığı Rauf Bey (Orbay), onun millî mücadelede de kader arkadaşı oldu. Kuva-yı Milliye Kumandanı Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Miralay (Albay) Rauf Bey’i Mayıs 1920’de Sapanca ile Bahçecik arasında millî bir teşkilat kurulmakla görevlendirmiştir. Mahmut Nedim Bey de bu doğrultuda kendi yöresinde bir millî müfreze kurulmasına önayak olmuştur.
Rauf Bey’den sonra “Deli” lâkaplı Miralay Halit Bey (Karsıalan) emrinde de müfreze komutanlığı yapan Mahmut Nedim Bey zamanla Milis (Fahri) Yüzbaşı rütbesiyle taltif edilmiştir. Bazı KAYNAKLARda Fahrî Tabur Kumandanı yapıldığı ve Servetiye Müfrezesi haricinde Serindere ile Tepecik müfrezelerinin ona bağlandığı bilgisi bulunmaktadır. Mahmut Nedim Bey, bölgenin cephane ihtiyacı için kimi zaman Geyve’deki Kuvâ-yı Milliye Kumandanlığı’ndan at sırtında mermi sandığı getiriyor kimi zaman da diğer müfrezelerle işbirliği halinde millî mücadele aleyhinde faaliyette bulunan idareciler için raporlar hazırlıyordu. Bunlardan bir tanesini kendisi gibi Milis Tabur Kumandanı olan Metozâde Hüseyin Bey şöyle anlatmaktadır: “Karargâhımız Katırözü’ndeydi. Millî müfrezelerin katılmasıyla çoğalmış ve kuvvetlenmiştik. Bu millî kuvvetler; Servetiye, Serindere, Tepecik müfrezeleriydi. Kumandanları da Servetiyeli Mahmut Nedim’di. Bir gün onun verdiği bir raporda şu açıklama vardı: ‘Bahçecik Nahiye Müdürü Hafız Mahmut diye bir adam var; bu adam halkı Kuvâ-yı Milliye aleyhine zehirlemeye çalışmakta ve faaliyet göstermektedir.’ 20 kişilik bir kuvvetle Hafız Mahmut’u yakalamam için emir verildi. İlk fırsatta Servetiye köyünü aradım, yok. Takibimize devam ederek Serindere, Dağınıksu (Servetiye Cami) köylerinden Tepecik’te olduğu haberini aldık. Ve yakaladık; tutuklayarak Geyve’ye getirdik.” İzmit’in ve Bahçecik’in kurtarılmasından (Haziran 1921) sonraki süreçte de aktif rol alan Mahmut Nedim Bey, Sakarya Meydan Muharebesi için oluşturulan ve Bahçecik havalisindeki müfrezelerin savaşçılarının da yer aldığı düzenli Yıldırım Taburu’nun organizasyonunda firar eden ya da dağılan erlerin iadesi ve toplanması için çaba göstermiştir. Akabinde Avdan Cephesi’nde (İznik) de Milis Tabur Komutanlığı yapan Mahmut Nedim Bey, Ali Fuat Paşa’nın ardından Garp Cephesi Kumandanlığı görevini devralan Kâzım Paşa (Özalp) döneminde de düzenli ordu saflarında ve Kocaeli Grubu’nun 14.Alayı içinde Kurtuluş Savaşı sonuna kadar savaşmaya devam edecektir.
Zafer sonrasında “Geyve, Bahçecik ve Değirmendere harplerinde yararlılıkları görülen Hacı Halil oğlu Mahmut Nedim’e İstiklâl Madalyası verilmesinin TBMM’ye arzı” Cumhuriyetin İlânı’ndan önceki günlerde yapılacak (11 Ekim 1923), “Çeşitli muharebelerde ve Bahçecik Muharebesi’nde hizmetlerde bulunan Mahmut Nedim’in İstiklâl Madalyası’yla ödüllendirilmesi” ise Cumhuriyetin İlânı’ndan bir hafta sonraki meclis oturumunda (6 Kasım 1923) da kabul edilecektir.
1966 yılında 80 yaşında vefat eden Mahmut Nedim Erdem Bey’in kabri İzmit Bağçeşme Mezarlığı’nda olup KBB Tarihî Mekânlar ve Kent Estetiği Şube Müdürlüğü’nce hatırasına uygun bir biçimde mezarı yenilenmiştir.
KAYNAKÇA
Ali Üzmez, Milli Mücadele’de Servetiye Cephesi, İzmit 2008, s. 64; Rıfat Yüce, Kocaeli Tarih ve Rehberi, Haz: Atilla Oral, İzmit 2007,s. 292; Süleyman Pekin Murat Bayram, Bahçecik Tarihi, Ankara 2011, s. 314-316; Karahasanoğulları Derneği sitesi (http://www.karahasanogullari.com)
Süleyman PEKİN