Hukukçu, Milletvekili, Senatör

Babası İsmail Bey ve annesi Vecihe Hanım’ın çocuğu olarak 22 Ekim 1917’de İzmit’in Hacıhızır Mahallesi’nde dünyaya geldi. İlk ve orta eğitimini İzmit’te tamamlayan Tokoğlu 1939’da Haydarpaşa Lisesi’ni bitirdi. Yükseköğrenime Ankara’da Siyasal Bilgiler Okulu’nda başladı ve 1943’te Mali Şube’den mezun oldu. Siyasal Bilgiler mezunu olduğundan bu dönemde tanınan haktan yararlanarak Hukuk Fakültesi denklik sınavına girerek başarılı oldu ve Hukuk Sertifikası aldı. Aynı yıl 29 Temmuz’da Maliye Bakanlığı Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü stajyerliği ile kamu hizmetine başladı. 2 Kasım 1943’te masraflarını kendisi karşılamak üzere görevinden ayrılarak eğitim amaçlı olarak İsviçre’ye gitti. 27 Ocak 1945’te yurda dönerek memuriyetine devam ettiyse de kısa bir süre sonra Vasıtasız Vergiler Genel Müdürlüğü stajyerliğine geçti. 1945 yılında stajyer olarak çalıştığı kurumlar arasında Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü de bulunmaktadır. Aynı yıl bir süre de İstanbul Maliye Müfettişliği’nde çalıştı. 1 Kasım 1945’te Yedek Subay Okulu’na girerek askerlik hizmetine başladı. Muhabere Asteğmeni rütbesiyle mezun olduğu bu okuldan sonra kıta hizmetini Erzurum’da tamamladı. 31 Ekim 1946’da teğmen olduktan sonra 25 Mart 1947’de terhis oldu. Yedeklik döneminde 1950’de üsteğmen rütbesi de aldı. Askerlik sonrası yeniden stajyer olarak 30 Nisan 1947’de Ankara Defterdarlığı’na girdi. Aynı yıl Bursa Gelir İkinci Mümeyyizliğine atandı ise de görevine başlamadı. Bunun yerine Hukuk sertifikasını kullanmayı tercih ederek avukatlık stajına başladı ve 4 Eylül 1948’de Kocaeli Barosuna 78 sicil numarasıyla kaydolmaya hak kazandı. 1958 yılına kadar kayıtlı kaldığı baroda Genel Kâtip görevinde de bulundu. Serbest avukat olarak çalıştığı bu yıllarda Türkiye’de değişen siyasi dengeleri yakından takip ederek 1950 yılında siyasete atıldı. 1950 seçimlerinde 105.025 oy alarak Kocaeli milletvekili seçildi. Aynı yılın Haziran ayından itibaren milletvekili olarak çalışmalarına başladı. Meclis içinde en aktif hizmetlerini Maliye Komisyonu’nda sergiledi. Komisyon Sözcülüğü görevini de yürüttüğü bu sürede Orman Kanunu, Denizcilik Bankası Kanunu, Orman Genel Müdürlüğü, Gelir, Kurumlar ve Vergi Usul Kanunu gibi konularda çalışmalara katıldı. CHP’nin haksız iktisapları konusunda yapılan soruşturmalarda, yabancı sermaye ve amme alacakları konularında kurulan geçici komisyonlarda bulundu. Orman Genel Müdürlüğü Teşkilât Kanununa Ek Kanun hakkında teklif sundu ve Meclis Genel Kurulu’nda çeşitli konularda on bir kez konuşma yaptı. Milletvekilliği 1954 yılında son bulduktan sonra avukatlık mesleğine geri döndü. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrasında kabul edilen 1961 Anayasası’nca kurulan Cumhuriyet Senatosu’na üye seçimi için yeniden siyasete girdi. Adalet Partisi Kocaeli senatörlerinden biri olarak seçildi ve Cumhuriyet Senatosuna girdi. Kocaeli Senatörlüğü görevini 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile Cumhuriyet Senatosu lağvedilinceye kadar sürdürdü. Senatoda İdare Amirliği ve Başkanvekilliği gibi görevler de yaptı. Bunların yanı sıra Süleyman Demirel tarafından kurulan 39. Hükümet içinde 1975-1977 yılları arasında Turizm ve Tanıtma Bakanı oldu. Cumhuriyet Senatosunda gerek senatör gerekse bakan olarak söz alarak konuşmalar yaptı. Senatörlüğü esnasında 1972 senesi itibariyle emekliliğe hak kazandı. 1976 yılında Turizm Bakanlığı ve Turizm Bankası iştiraki ile kurulan Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı’nın kurucuları arasında yer aldı. Aynı yıl dönemin en çok takip edilen mizah dergisi olan Gırgır’ın kapağında bir karikatürü yayınlandı. 12 Eylül askeri darbesi sonrasında İstanbul’a yerleşerek yaşamını sürdürdü. 9 Eylül 2005 yılında İstanbul’da yaşamını yitiren Lütfü Tokoğlu 1951 yılında hayatını birleştirdiği Güler Hanım’dan Alev ve Murat isminde iki çocuk sahibiydi.

KAYNAKÇA

TBMM Albümü 1920-2010, Cilt 2 1950-1980, Ankara 2010; Gırgır Mizah Dergisi Sayı: 227 12 Aralık 1976; Nurettin Gülmez, “Çok Partili Hayat Döneminde TBMM’deki Kocaeli Milletvekilleri Üzerine Bir Analiz (1946-2015)”, Süleyman Paşa ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu-III, Kocaeli Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Yayınları, No: 38, 2017, s. 1263-1306; Türk Parlamento Tarihi, IX. Dönem 1950-1954, Ed. Kazım Öztürk, Cilt VII, Ankara 1998.

Serkan YAZICI